Lượt xem: 18
Đối với nhiều chủ doanh nghiệp, đặc biệt là các công ty khởi nghiệp, việc phân biệt rạch ròi giữa Tên thương mại và Nhãn hiệu thường gây ra không ít bối rối. Nhiều người cho rằng chúng là một, hoặc sử dụng thay thế cho nhau. Tuy nhiên, trong luật pháp và thực tiễn kinh doanh, đây là hai đối tượng sở hữu trí tuệ hoàn toàn riêng biệt với chức năng, phạm vi và cách thức bảo hộ khác nhau.
Hiểu rõ sự khác biệt này không chỉ giúp bạn tuân thủ đúng pháp luật mà còn là bước đi chiến lược để bảo vệ tài sản vô hình quý giá nhất của doanh nghiệp.
Định nghĩa cốt lõi
Để dễ hình dung, bạn có thể xem:
- Tên thương mại (Trade Name): Giống như “tên khai sinh” của doanh nghiệp trên giấy tờ. Nó định danh chính doanh nghiệp đó.
- Nhãn hiệu (Trademark): Giống như “tên gọi riêng” hoặc “biệt danh” mà doanh nghiệp đặt cho các sản phẩm hoặc dịch vụ của mình để khách hàng nhận biết và phân biệt với đối thủ.
Ví dụ kinh điển:
- Doanh nghiệp có Tên thương mại là: Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam.
- Công ty này sản xuất các sản phẩm mang Nhãn hiệu nổi tiếng là: Vinamilk, Ông Thọ, Ngôi Sao Phương Nam.

Bảng so sánh chi tiết Nhãn hiệu và Tên thương mại
Tiêu chí | Tên thương mại (Trade Name) | Nhãn hiệu (Trademark) |
Chức năng chính | Dùng để xưng danh, định danh một chủ thể kinh doanh trong hoạt động của họ. | Dùng để phân biệt sản phẩm/dịch vụ của chủ thể này với sản phẩm/dịch vụ của chủ thể khác. |
Đối tượng gắn liền | Gắn liền với doanh nghiệp, tổ chức. | Gắn liền với sản phẩm, dịch vụ cụ thể. |
Căn cứ xác lập quyền | Tự động xác lập khi doanh nghiệp được thành lập và sử dụng tên đó một cách hợp pháp trong kinh doanh. Không cần đăng ký tại Cục SHTT. | Xác lập dựa trên quyết định cấp văn bằng bảo hộ của Cục Sở hữu trí tuệ thông qua việc nộp đơn đăng ký. |
Phạm vi bảo hộ | Bảo hộ trong phạm vi khu vực và lĩnh vực kinh doanh mà doanh nghiệp hoạt động. | Bảo hộ trên toàn quốc, cho đúng nhóm sản phẩm/dịch vụ đã đăng ký. |
Cơ quan quản lý | Được ghi nhận tại Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh do Sở Kế hoạch và Đầu tư cấp. | Được ghi nhận tại Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu do Cục Sở hữu trí tuệ cấp. |
Điều kiện bảo hộ | Phải có khả năng phân biệt chủ thể kinh doanh mang tên đó với các chủ thể khác trong cùng lĩnh vực và khu vực. | Phải là dấu hiệu nhìn thấy được (chữ, hình, logo,…) và có khả năng phân biệt với nhãn hiệu của người khác. |
Khả năng chuyển nhượng | Chỉ được chuyển nhượng cùng với toàn bộ cơ sở kinh doanh và hoạt động kinh doanh dưới tên đó. | Có thể được chuyển nhượng một cách độc lập (bán, cấp phép sử dụng – franchise) cho chủ thể khác. |
Ký hiệu | Không có ký hiệu pháp lý đi kèm. | Thường đi kèm với các ký hiệu như ® (đã được đăng ký bảo hộ) hoặc ™ (đang được sử dụng như một nhãn hiệu). |
Xuất sang Trang tính
Tình huống thực tế: Tại sao cần đăng ký Nhãn hiệu dù đã có Tên thương mại?
Giả sử bạn thành lập công ty mang tên “Công ty TNHH Cà Phê Ban Mê” tại Đắk Lắk. Đây là Tên thương mại của bạn. Bạn tạo ra một dòng cà phê rang xay đặc biệt và đặt tên cho nó là “Bazana”, kèm theo một logo hình hạt cà phê cách điệu.
- Nếu bạn chỉ dựa vào Tên thương mại: Quyền của bạn chỉ được bảo hộ một cách tương đối tại khu vực bạn kinh doanh. Nếu một công ty ở Hà Nội cũng bán cà phê và đặt tên là “Bazana”, bạn sẽ rất khó để ngăn cản họ vì Tên thương mại “Công ty TNHH Cà Phê Ban Mê” không bảo hộ cho chữ “Bazana” trên toàn quốc.
- Nếu bạn đăng ký Nhãn hiệu “Bazana”: Khi được Cục Sở hữu trí tuệ cấp văn bằng bảo hộ, bạn có độc quyền sử dụng nhãn hiệu “Bazana” cho sản phẩm cà phê trên toàn lãnh thổ Việt Nam. Bất kỳ ai sử dụng tên gọi hoặc logo tương tự gây nhầm lẫn cho sản phẩm cà phê đều bị coi là xâm phạm quyền của bạn và bạn có đủ cơ sở pháp lý để yêu cầu họ chấm dứt.
Một điểm quan trọng: Tên thương mại hoàn toàn có thể được đăng ký để trở thành Nhãn hiệu. “Trung Nguyên Legend” vừa là một phần tên gọi của công ty, vừa là nhãn hiệu được bảo hộ mạnh mẽ. Đây là chiến lược khôn ngoan để tối đa hóa khả năng bảo vệ thương hiệu.
Kết luận
Việc phân biệt rõ ràng giữa Tên thương mại và Nhãn hiệu là yêu cầu cơ bản nhưng vô cùng quan trọng.
- Tên thương mại là danh tính pháp lý của doanh nghiệp.
- Nhãn hiệu là tài sản marketing, là dấu ấn trong tâm trí khách hàng và là vũ khí cạnh tranh trên thị trường.
Để xây dựng một thương hiệu bền vững và có giá trị, doanh nghiệp không chỉ cần một Tên thương mại hợp pháp mà bắt buộc phải tiến hành đăng ký bảo hộ các Nhãn hiệu gắn liền với sản phẩm, dịch vụ của mình. Đây là khoản đầu tư thiết yếu để bảo vệ công sức và thành quả kinh doanh của bạn trong dài hạn.
XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ NHÃN HIỆU CÙNG MARK DEALER 🛡️
🎯 Chúng tôi hiểu rằng tên gọi và logo mà bạn dày công xây dựng không chỉ là một cái tên – đó là uy tín, là danh tiếng và là tài sản vô giá của doanh nghiệp.
Mark Dealer tự hào là người đồng hành đáng tin cậy trên hành trình bảo hộ và phát triển giá trị nhãn hiệu. Chúng tôi giúp bạn từ việc tra cứu, đăng ký độc quyền nhãn hiệu, cho đến các giao dịch chuyển nhượng, li-xăng (nhượng quyền) và định giá tài sản thương hiệu một cách chuyên nghiệp.
Tìm hiểu sâu hơn về các giải pháp cho nhãn hiệu của bạn tại: markdealer.com