Lượt xem: 20
Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao việc tìm ra một cái tên thương hiệu hay lại khó đến vậy? Tại sao dường như mọi ý tưởng tốt đẹp đều đã bị đăng ký, kể cả cho những sản phẩm còn chưa hề tồn tại? Câu trả lời không nằm ở sự ngẫu nhiên. Nó nằm trong một chiến lược đầy tính toán mà các “ông lớn” như Apple, Google, Coca-Cola đã và đang âm thầm thực hiện: đăng ký “Nhãn hiệu phòng thủ” (Defensive Trademark).
Đây không chỉ là việc bảo vệ thông thường. Đây là một nghệ thuật xây dựng “hào sâu, tường cao” xung quanh đế chế thương hiệu, một bí mật giúp họ không chỉ dẫn đầu mà còn khóa chặt các ngả đường phát triển của đối thủ cạnh tranh.
1. Nhãn hiệu phòng thủ là gì? Vượt xa giới hạn của tấm khiên
Đầu tiên, hãy nhớ lại mục đích cơ bản của nhãn hiệu: đó là một “tấm khiên” để bảo vệ các sản phẩm, dịch vụ mà bạn đang kinh doanh, giúp khách hàng nhận diện bạn và phân biệt bạn với đối thủ.
Nhưng Nhãn hiệu phòng thủ lại là một “thanh gươm”. Đó là hành động đăng ký bảo hộ cho những cái tên, logo, hoặc slogan mà công ty không có ý định sử dụng ngay lập tức, hoặc thậm chí không bao giờ sử dụng.
Mục đích chính của nó không phải là để dùng, mà là để ngăn người khác được dùng. Nó giống như việc bạn mua hết các lô đất xung quanh ngôi nhà của mình không phải để xây thêm nhà, mà là để đảm bảo không có ai có thể xây một tòa nhà cao tầng che mất tầm nhìn của bạn. Các tập đoàn lớn xem bản đồ sở hữu trí tuệ như một bàn cờ, và họ đi những nước cờ phòng thủ để chiếm giữ các ô chiến lược, không cho đối thủ có cơ hội đặt quân.
2. Các “Nước cờ” phòng thủ phổ biến của các “Ông lớn”
Chiến lược này được thực thi qua nhiều chiến thuật thông minh và đa dạng:
Chiến thuật 1: Đăng ký các biến thể và lỗi sai chính tả
Một trong những nước đi cơ bản nhất là đăng ký các phiên bản viết sai một cách cố ý của thương hiệu chính.
- Ví dụ: Google không chỉ sở hữu nhãn hiệu “Google”. Họ còn đăng ký cả “Googel”, “Gogle”,… để ngăn chặn các đối thủ hoặc kẻ lừa đảo đăng ký những tên gần giống nhằm trục lợi từ những người gõ nhầm (typosquatting).
- Mục đích: Hứng trọn lượng truy cập bị gõ sai, bảo vệ người dùng khỏi các trang web lừa đảo, và ngăn chặn đối thủ lợi dụng sự nhầm lẫn để quảng cáo sản phẩm của họ.
Chiến thuật 2: Đăng ký cho các sản phẩm/dịch vụ “trong tương lai”
Đây là chiến thuật ưa thích của các gã khổng lồ công nghệ.
- Ví dụ: Apple đã nộp đơn đăng ký nhãn hiệu cho “iWatch” và “AirPods” từ rất lâu trước khi các sản phẩm này chính thức ra mắt. Việc này được thực hiện một cách bí mật thông qua các công ty vỏ bọc ở nước ngoài để tránh bị lộ kế hoạch kinh doanh.
- Mục đích: Giữ bí mật về sản phẩm sắp ra mắt và quan trọng hơn là “xí chỗ” trước cho cái tên thương mại hoàn hảo. Nó đảm bảo rằng khi sản phẩm được tung ra, cái tên đó đã hoàn toàn “sạch” về mặt pháp lý và không một đối thủ nào có thể chạm vào.
Chiến thuật 3: Đăng ký cho các lĩnh vực “lân cận” (Quan trọng nhất)
Đây chính là nước cờ phòng thủ mạnh mẽ và phổ biến nhất.
- Ví dụ: Lamborghini, một thương hiệu siêu xe (thuộc Nhóm 12), nhưng họ cũng đăng ký nhãn hiệu của mình cho cả quần áo, đồng hồ (Nhóm 25, 14), khách sạn, nhà hàng… McDonald’s đăng ký nhãn hiệu cho dịch vụ quán cà phê (“McCafe”).
- Mục đích:
- Chống pha loãng thương hiệu: Ngăn chặn các công ty khác tung ra các sản phẩm kém chất lượng mang tên thương hiệu của họ (ví dụ: một hãng thời trang rẻ tiền sản xuất “áo phông Lamborghini”). Điều này bảo vệ hình ảnh sang trọng và đẳng cấp của thương hiệu gốc.
- Đóng cửa con đường mở rộng của đối thủ: Nếu McDonald’s không đăng ký “McCafe”, một đối thủ như Starbucks hoàn toàn có thể đăng ký và sử dụng nó, tạo ra sự nhầm lẫn và cản trở con đường mở rộng của McDonald’s vào thị trường cà phê.
- Giữ lựa chọn cho tương lai: Giữ sẵn các “lô đất” để nếu sau này công ty muốn mở rộng sang các lĩnh vực đó, con đường sẽ luôn rộng mở.
Chiến thuật 4: Đăng ký các slogan hoặc tên gọi tiêu cực
Đây là một chiến thuật rất cao cấp và ít người biết đến.
- Ví dụ: Một số công ty lớn ở nước ngoài đã từng đăng ký nhãn hiệu cho các cụm từ như “[Tên công ty] Sucks” (Tên công ty thật tệ).
- Mục đích: Ngăn chặn các nhà phê bình hoặc đối thủ sử dụng những cụm từ này một cách chính thức trên các sản phẩm thương mại (như áo phông, cốc) trong các chiến dịch bôi nhọ. Đây là một cách để kiểm soát và hạn chế sự lan truyền của các thông điệp tiêu cực.
3. Doanh nghiệp của bạn có nên áp dụng chiến lược này?
Rõ ràng, chiến lược “nhãn hiệu phòng thủ” đòi hỏi một sự đầu tư không nhỏ về tài chính và tầm nhìn. Nó không dành cho tất cả mọi người. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể bắt đầu tư duy theo hướng này.
Hãy cân nhắc đến việc phòng thủ khi:
- Thương hiệu cốt lõi của bạn đã có giá trị và được nhiều người biết đến.
- Bạn hoạt động trong một thị trường cực kỳ cạnh tranh.
- Bạn có một lộ trình phát triển sản phẩm rõ ràng trong 2-3 năm tới.
- Bạn bắt đầu thấy các đối thủ “lấn sân” sang các vùng lân cận thương hiệu của bạn.
Một phiên bản “nhẹ nhàng” hơn cho doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể là:
- Đăng ký nhãn hiệu của bạn cho 1-2 nhóm sản phẩm/dịch vụ liên quan trực tiếp nhất mà bạn dự định mở rộng trong tương lai gần.
- Đăng ký các biến thể tên miền
.com,.vn,.com.vnphổ biến nhất của thương hiệu.
Kết luận
Tư duy sở hữu trí tuệ của các “ông lớn” đã vượt xa khỏi việc phòng ngự đơn thuần. Họ sử dụng nhãn hiệu như một công cụ chiến lược để định hình sân chơi, giới hạn lựa chọn của đối thủ và đảm bảo sự thống trị trong tương lai.
Đừng chỉ nghĩ về việc bảo vệ những gì bạn đang có. Hãy bắt đầu suy nghĩ về việc ngăn chặn những gì đối thủ của bạn có thể làm. Đó không chỉ là cách bảo vệ tài sản, đó là tư duy của những người dẫn đầu.
XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ NHÃN HIỆU CÙNG MARK DEALER 🛡️
🎯 Chúng tôi hiểu rằng tên gọi và logo mà bạn dày công xây dựng không chỉ là một cái tên – đó là uy tín, là danh tiếng và là tài sản vô giá của doanh nghiệp.
Mark Dealer tự hào là người đồng hành đáng tin cậy trên hành trình bảo hộ và phát triển giá trị nhãn hiệu. Chúng tôi giúp bạn từ việc tra cứu, đăng ký độc quyền nhãn hiệu, cho đến các giao dịch chuyển nhượng, li-xăng (nhượng quyền) và định giá tài sản thương hiệu một cách chuyên nghiệp.
Tìm hiểu sâu hơn về các giải pháp cho nhãn hiệu của bạn tại: markdealer.com
