Lượt xem: 8

Đăng ký bản quyền nhân vật tại Việt Nam, tìm hiểu quy định pháp luật mới nhất năm 2025. Hướng dẫn chi tiết từ hồ sơ, chi phí đến thủ tục nộp tại Cục Bản quyền Tác giả

Giới thiệu

Bạn vừa sáng tạo ra một nhân vật hoạt hình, một mascot đại diện cho thương hiệu, hoặc một nhân vật truyện tranh đầy tiềm năng? Việc sở hữu nhân vật không chỉ mang giá trị tinh thần mà còn là một tài sản trí tuệ có thể khai thác thương mại. Tuy nhiên, để tránh tình trạng bị sao chép, đánh cắp ý tưởng, hay mất quyền khai thác, bạn phải đăng ký bản quyền nhân vật hợp pháp.

Bài viết này do Mark Dealer tổng hợp và cập nhật theo quy định pháp lý mới nhất tại Việt Nam (năm 2025). Chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn từng bước đăng ký bản quyền nhân vật, giúp bạn nắm rõ thủ tục, hồ sơ, địa chỉ nộp đơn và các lưu ý để bảo vệ tốt nhất tài sản trí tuệ của mình.

Hướng dẫn đăng ký bản quyền nhân vật tại Việt Nam

✅ 1. Bản quyền nhân vật là gì?

Khái niệm pháp lý

Theo Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam, bản quyền nhân vật là quyền của tác giả hoặc chủ sở hữu đối với một nhân vật hư cấu, hình ảnh, mô hình, hoặc nhân vật hoạt hình, nếu được thể hiện bằng hình thức cụ thể như:

• Hình vẽ minh họa, mô hình 2D/3D
• Thiết kế kỹ thuật số (digital character)
• Câu chuyện – tiểu sử nhân vật – lời thoại

Nếu đáp ứng tính sáng tạo và nguyên gốc, nhân vật đó sẽ được bảo hộ dưới dạng tác phẩm tạo hình hoặc mỹ thuật ứng dụng.

https://tubrr.vn/ban-quyen-nhan-vat-va-nhung-dieu-ban-can-biet

5 cách để Character Licensing đột phá hiệu quả truyền thông

✅ 2. Tại sao nên đăng ký bản quyền nhân vật?

Việc đăng ký bản quyền là cách tốt nhất để:

• ✅ Khẳng định quyền sở hữu hợp pháp
• ✅ Chống lại hành vi đạo nhái – sao chép trái phép
• ✅ Làm căn cứ để cấp phép thương mại hoặc chuyển nhượng
• ✅ Tăng giá trị tài sản khi thương thảo hợp tác

📌 Lưu ý: Dù theo luật, quyền tác giả được xác lập từ khi tác phẩm ra đời, nhưng Giấy chứng nhận bản quyền là bằng chứng mạnh mẽ nhất trước pháp luật nếu xảy ra tranh chấp.

✅ 3. Ai có thể đăng ký bản quyền nhân vật?

• Tác giả: Người trực tiếp sáng tạo ra nhân vật
• Chủ sở hữu: Doanh nghiệp, tổ chức có hợp đồng giao việc/thuê sáng tác
• Người thừa kế/được chuyển nhượng: Nếu có văn bản chứng minh rõ quyền sở hữu

🎯 Nếu bạn là người thuê freelancer vẽ nhân vật, hãy đảm bảo có hợp đồng chuyển giao quyền tác giả hợp lệ trước khi đăng ký.

✅ 4. Quy trình đăng ký bản quyền nhân vật (2025)

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ đăng ký

Bước 2: Nộp hồ sơ tại Cục Bản quyền Tác giả

Cục Bản quyền Tác giả – Trụ sở chính:
Số 33 Ngõ 294/2 Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội

Chi nhánh TP.HCM:
170 Nguyễn Đình Chiểu, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh

📬 Ngoài nộp trực tiếp, bạn có thể nộp qua bưu điện hoặc thông qua đại diện pháp lý được ủy quyền.

Bước 3: Nhận Giấy chứng nhận

• Thời gian xử lý: 15 – 30 ngày làm việc (không kể thời gian chỉnh sửa nếu hồ sơ thiếu)
• Hình thức nhận: Nhận trực tiếp hoặc qua bưu điện

✅ 5. Lệ phí đăng ký bản quyền nhân vật

💬 Mark Dealer hỗ trợ trọn gói đăng ký bản quyền nhân vật từ 1.500.000đ, bao gồm tư vấn, rà soát, nộp hồ sơ, theo dõi và nhận kết quả.

✅ 6. Những lưu ý quan trọng khi đăng ký bản quyền nhân vật

1. Không được sao chép hoặc “cải biên” nhân vật có sẵn

• Tạo lại nhân vật dựa trên hình mẫu của nhân vật nổi tiếng (như Doraemon, Marvel…) rồi “biến tấu nhẹ” vẫn có thể vi phạm bản quyền.

2. Nếu là nhóm sáng tạo, cần thỏa thuận rõ quyền đồng sở hữu

• Tránh tranh chấp giữa các thành viên về quyền khai thác, phân chia lợi nhuận…

3. Nên gắn logo © và thông báo bản quyền ngay từ đầu

• Ví dụ: © 2025 Mark Dealer – All Rights Reserved.

✅ 7. Ví dụ thực tế: Bảo hộ nhân vật thành công

🔎 Trường hợp IPA xử lý (ẩn danh): Một nhân vật gấu hoạt hình được vẽ để gắn vào sản phẩm quà tặng Tết. Khách hàng chưa kịp đăng ký thì bị 1 shop khác in áo, gối với thiết kế tương tự. Nhờ có bản mô tả nhân vật chi tiết và hỗ trợ từ Mark Dealer, khách đã đăng ký thành công và gửi công văn yêu cầu gỡ bỏ hình ảnh vi phạm, đồng thời nhận được bồi thường dân sự.

🔖 Tóm tắt nhanh: Đăng ký bản quyền nhân vật cần những gì?

• ✅ Tác phẩm nhân vật có tính sáng tạo, nguyên gốc
• ✅ Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ (hình ảnh, tờ khai, giấy tờ pháp lý)
• ✅ Nộp tại Cục Bản quyền Tác giả (Hà Nội hoặc TP.HCM)
• ✅ Nhận giấy chứng nhận sau 15 – 30 ngày
• ✅ Gắn © và kiểm soát việc sử dụng sau khi đăng ký

Kết luận

Nhân vật là tài sản trí tuệ – hãy bảo vệ nó đúng luật. Việc đăng ký bản quyền nhân vật tại Việt Nam không chỉ giúp bạn phòng ngừa rủi ro pháp lý mà còn là nền tảng vững chắc để khai thác thương mại, cấp phép cho nhãn hàng, phát triển game, phim hoạt hình hoặc tích hợp vào metaverse.

Mark Dealer, với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ – bản quyền – chuyển đổi số IP, cam kết đồng hành cùng bạn từ lúc sáng tạo nhân vật đến khi khai thác thương mại hiệu quả.