Lượt xem: 17
TPO – Tại Việt Nam, tình trạng xâm phạm bản quyền hình ảnh diễn ra vô cùng phổ biến, với nhiều hình thức khác nhau và ngày càng trở nên phức tạp. Theo số liệu năm 2022, Việt Nam phải chịu thiệt hại khoảng 350 triệu USD do các hành vi vi phạm bản quyền gây ra. Cập nhật gần đây từ Trung tâm Bản quyền nội dung số (Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử), trong năm 2023, con số thiệt hại được ghi nhận ở mức 348 triệu USD (tương đương hơn 7.000 tỷ đồng), với 80% vi phạm xảy ra trên nền tảng số. Báo cáo mới nhất vào đầu năm 2025 cho thấy xu hướng này vẫn chưa giảm, khi các hành vi sao chép trái phép hình ảnh, nội dung số tiếp tục gia tăng, đặc biệt trên các mạng xã hội như TikTok, Facebook và YouTube, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các ngành công nghiệp sáng tạo.
Vào sáng ngày 12/4, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã tổ chức buổi tập huấn về việc khai thác và sử dụng hình ảnh có bản quyền trong lĩnh vực xuất bản. Sự kiện do ông Nguyễn Thái Bình, Phó Giám đốc Nhà xuất bản, chủ trì.
Ông Nguyễn Thái Bình nhấn mạnh rằng tại Việt Nam, các quy định về bản quyền nói chung và bản quyền hình ảnh nói riêng được Luật Sở hữu trí tuệ cùng các văn bản hướng dẫn thi hành điều chỉnh, nhằm bảo vệ tài sản trí tuệ cũng như quyền lợi của tác giả, đồng thời ngăn ngừa hành vi sử dụng trái phép vì mục tiêu cá nhân hoặc lợi nhuận thương mại.
Dẫu vậy, tình trạng xâm phạm bản quyền hình ảnh tại Việt Nam vẫn diễn ra tràn lan, với nhiều hình thức khác nhau và ngày càng trở nên tinh vi. Theo số liệu thống kê, Việt Nam đứng thứ 3 trong khu vực Đông Nam Á và thứ 9 trên toàn cầu về mức độ vi phạm bản quyền, trong đó 80% các vụ vi phạm xảy ra trên các nền tảng trực tuyến. Báo cáo gần đây từ Trung tâm Bản quyền nội dung số (năm 2023) cho thấy, thiệt hại kinh tế từ vi phạm bản quyền ước tính khoảng 348 triệu USD, tương đương hơn 7.000 tỷ đồng.
Ông Bình chia sẻ thêm: “Tình trạng này không chỉ gây ra những tổn thất lớn về kinh tế mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần của các chủ sở hữu, đặc biệt khi hình ảnh bị lạm dụng cho những mục đích không chính đáng. Vì thế, việc nâng cao ý thức và trang bị kiến thức về cách sử dụng hình ảnh bản quyền một cách hợp pháp là vô cùng quan trọng.”
Trong buổi tập huấn, bà Trần Thị Diễm Châu – Trưởng đại diện DC2images, đơn vị đại diện của Shutterstock tại Việt Nam – đã chia sẻ nhiều kỹ năng và cách thức cần thiết để khai thác hình ảnh bản quyền hiệu quả. Bà cho biết, các xuất bản phẩm có thể được bảo vệ thông qua việc đăng ký bản quyền tác giả tại Cục Bản quyền tác giả (thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch). Trên kho hình ảnh Shutterstock, một số ảnh được chú thích “chỉ dùng cho báo chí”, nghĩa là chỉ các cơ quan báo chí, truyền hình được phép sử dụng để phục vụ mục đích đưa tin, và nghiêm cấm dùng cho quảng bá sách, hoạt động của nhà xuất bản hay bất kỳ mục đích thương mại nào khác.
Bà Châu nhấn mạnh rằng giấy chứng nhận đăng ký bản quyền tác giả đóng vai trò như “giấy khai sinh” của tác phẩm, mang giá trị pháp lý quan trọng để giải quyết bất kỳ tranh chấp nào liên quan đến bản quyền. “Không có giấy chứng nhận này, việc khiếu nại hay bảo vệ quyền lợi sẽ thiếu cơ sở vững chắc,” bà khẳng định.
Ngoài ra, việc bảo vệ bản quyền còn có thể thực hiện thông qua đăng ký giấy phép xuất bản – một thủ tục bắt buộc theo Luật Xuất bản – trước khi phát hành bất kỳ ấn phẩm nào ra công chúng.
